يائو مينگ، ستاره بسكتبال چين و البته آسيا كه در NBA آمريكا 9 فصل درخشان را پشت سر گذاشته، روز گذشته به صورت رسمي از دنياي ورزش حرفهاي كنار رفت.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، يائو مينگ در سپتامبر 1980 در شانگهاي چين به دنيا آمد. ورزشاش را در "شانگهاي شاركز" به عنوان يك بازيكن نوجوان آغاز كرد.اين بسكتباليست 5 سال در ليگ چين (CBA) بازي كرد و در آخرين سال بازي براي اين تيم توانست به مقام قهرماني برسد. يائو مينگ از سال 1999 وارد NBA شد و از سال 2002 توانست عملكرد حرفهاي خودش را نشان دهد و در هر فصل و مسابقه به عنوان يار ثابت وارد ميدان شود. در تنها دفعهاي كه هوستون توانست از مرحله اول پلي اف عبور كند، يائو به دليل مصدوميت بازيهاي تيمش را از دست داد. يائو مينگ فصلي فوقالعاده را در هوستون داشت كه به عنوان سال يائو نام گرفت. يك آناليزور NBA درباره عملكرد يائو گفت: «زندگي در دو كلمه يائو مينگ است.»
در هشتم جولاي 2011 خبري منتشر شد كه مينگ به دليل آسيب ديدگي تصميم به بازنشستگي گرفته است. البته ژانگ مينجي يكي از مدير برنامه هاي يائو اين خبر را زير سوال برد و گفت يائو هنوز به طور رسمي از ميادين ملي و باشگاهي كنار نرفته است. اما او روز گذشته به صورت رسمي اعلام كرد كه ديگر ورزش قهراني را به عنوان ورزشكار ادامه نخواهد داد. اين خبر را ابتدا رسانههاي آمريكايي منتشر كرده و پس از آن وب سايت فدراسيون بينالمللي بسكتبال با انتشار آن، بر آن صحه گذاشت.
**زندگي يائو مينگ
يائو تنها فرزند پدر و مادر بلند قامتش بود كه از همان ابتدا از نظر قد و وزن از كودكان هم سن خودش رشد بيشتري داشت. يائو از همان ابتداي زندگي تحت نظر پزشك ورزشي قرار گرفت، همان پزشكي كه اعلام كرد او مي تواند تا 220 سانتي متر قامت داشته باشد. يائو بسكتبالش را در سن 9 سالگي آغاز كرد و در همان سال وارد يك مدرسه بسكتبال حرفهاي شد. زماني كه 13 سال داشت براي حضور در تيم شانگهاي شاركز تلاش كرد و براي حضور در اين تيم روزانه 10 ساعت به تمرين پرداخت. پس از چهار سال حضور در تيم پايه شانگهاي، در سن 17 سالگي وارد تيم بزرگسالان شد و توانست آمار 10 امتياز و 8 ريباند در هر مسابقه را براي خودش ثبت كند. فصل بعدي يائو مينگ به دليل شكستگي دوباره پا تحت الشعاع قرار گرفت. اين آسيب ديدگي در حدي بود كه مينگ گفت توانايي پرشش به اندازه 10 تا 15 سانتي متر كاهش يافته است. شانگهاي شاركز در سومين فصل بازي يائو دوباره به فينال رسيد و همانند فصل گذشته برابر بايي راكت تن به شكست داد. البته زماني كه «وانگ ژي ژي» به عنوان نخستين بازيكن چيني راهي NBA شد، بالاخره توانست بايي راكت را شكست دهد و به قهرماني برسد. در مرحله پلي آف اين فصل يائو مينگ توانست ميانگين 38.9 امتياز و 20.2 ريباند را براي خودش ثبت كند. يائو در بازي فينال توانست 21 شوت آزادش را وارد سبد كند.
**رسيدن به آرزوي NBA و آغاز دوران طلايي
يائو زماني كه به وسيله «لي يائومين» مدير و قائم مقام تيمش در سال 1999 وارد NBA شد، بسيار خوشحال بود.
در سال 2002 «يائو مينگ» تصميم به حضور حرفهاي در NBA گرفت. براي اين تصميم يك تيم مشاورهاي در كنار يكديگر جمع شدند تا ستاره چين بهترين انتخاب را داشته باشد و آيندهاش را در بالاترين سطح ورزشي رقم بزند. «اريك ژانگ» مدير برنامههايش در NBA ، «بيل دافي» ، مدير برنامههايش در چين، «لو هائو» استاد اقتصاد دانشگاه شيكاگو، «جووان هوژينگا» مدير شركت تبليغاتي BDA و «بيل ساندر» اعضاي اين گروه مشاورهاي بودند. تمامي اعضا پيشبيني ميكردند كه يائومينگ بهترين انتخاب را دارد و عملكردش فوق العاده خواهد بود، اما بسياري از باشگاههاي آمريكايي نگران شرايط او در آمريكا بودند.
در مدت زمان كوتاهي پس از اين كه «ژي ژي» از آمدن به تيم ملي كنار كشيد، CBA اعلام كرد كه يائو مينگ توانايي و علاقه حضور در تيم ملي را دارد. البته آنها اعلام كرده بودند كه علاقه ندارند بازيكن بلندقامتشان را به آمريكا بفرستند، مگر اين كه هوستون راكت اين سنتر چيني را به خدمت بگيرد. زماني كه هوستن راكت در نخستين تمرين يائو، اين بازيكن را انتخاب كرد، يائومينگ نخستين بازيكن بينالمللي بود كه بدون حضور در كالجهاي آمريكا وارد NBA شد.
** سالهاي آغازين در NBA
يائو مينگ در تمرينهاي پيش فصل هوستون راكت شركت نكرد، اما در جام جهاني 2002 در تركيب تيم ملي چين حاضر شد. پيش از آغاز نخستين فصل حضور اين سنتر آسيايي NBA بسياري از كارشناسان بسكتبال آمريكا همچون «بيل سيمون» و «ديك وتيل» اعتقاد داشتند يائو در آمريكا موفق نخواهد بود.
سنتر جوان چيني در نخستين تجربه برابر اينديانا به ميدان رفت. با عملكردي كه بدون امتياز بود و تنها دوريباند به همراه داشت تا باعث شود در هفت مسابقه نخست ميانگين 14 دقيقه حضور و چهار گل را داشته باشد.
نخستين گل يائو مينگ در NBA برابر دنور بود. شرايط اين بسكتباليست چيني بهتر و بهتر ميشد تا اين كه برابر ليكرز 20 امتياز به دست آورد.
** نبرد برابر شكيل اونيل
پيش از نخستين رودرويي با ستاره بسكتبال آمريكا «شكيل اونيل»، اتفاق جالبي بين اين دو سنتر قدرتمند افتاد. در 17 ژانويه 2003 اونيل در نشست خبري گفت: "به يائو بگوييد، چينگ چانك، يانك، واه، آه، لوه" كه اشاره مستقيم به اتهامهاي نژاد پرستي برابر يائو مينگ داشت، البته شكلات بسكتبال آمريكا صحبتهايش را تنها يك شوخي دانست و يائو مينگ نيز آن را قبول كرد، اما اين بازيكن چيني در پاسخ بيان كرد: "آسياييها شوخي را دوست ندارند."
نبرد بين اين دو بازيكن آغاز شد، در همان ابتداي بازي يائو مينگ شش امتياز كسب و شوتهاي اونيل را با دو بلاك متوقف كرد. در انتهاي نبرد يائو مينگ توانست با 10 امتياز و 10 ريباند و شش بلاك به كارش پايان دهد و اونيل با 30 امتياز و 13 ريباند ركوردي فوقالعاده ثبت كرد.
** آغاز اعتماد به يائو مينگ در مهد بسكتبال
پيش از آغاز سال دوم دانشجويي يائو، «رادي تامجانكوويچ» سرمربي هوستون استعفا داد و «جف ون گاندي» سكان هدايت اين تيم را در دست گرفت.
اين مربي از همان ابتدا به استراتژي حمله تاكيد كرد و باعث شد تا يائو مينگ يكي از پايههاي برنامههاي او شود. اين شرايط باعث شد تا يائومينگ در فوريه 2004 برابر آتلانتا 41 امتياز و هفت پاس منجر به گل را به نامش ثبت كند. درخشش يائو مينگ در هوستون ادامه پيدا كرد تا در دو سال پياپي بهترين سنتر شروع كننده NBA شود.
در تابستان 2004 هوستون راكت فصل نقل و انتقالات را خوب آغاز كرد و تريسي مگ گريدي را به خدمت گرفت، البته «استيون فرانسيس» و «كاتينو مايلي» را به اورلاندو داد. يائو مينگ درباره اين دو بازيكن گفت: "هم تيميهاي من خوب بودند و به من كمك كردند، اما تجربه حضور در كنار مك گريدي بسيار هيجان انگيز است. او كارهاي فوقالعادهاي در ميدان انجام ميدهد.
** شكستن ركورد مايكل جردن
پس از فصل نقل و انتقالات پيشبيني ميشد كه هوستون عملكرد فوق العاده اي خواهد داشت. مك گريدي و يائو در تيم ستارگان NBA انتخاب شدند و سنتر چيني هوستون توانست ركورد راي گيري طرفداران بسكتبال را كه پيش از آن در اختيار مايكل جردن بود را بشكند. هوستون در اين فصل 51 پيروزي كسب كرد و در كنفرانس غرب پنجم شد.
** 2011 ـ 2005 فصلهاي خاموشي ستاره چيني
پس از حضور نداشتن در دو مسابقه از 246 پيكار در سه سال حضورش در NBA، يائومينگ در چهارمين فصل ورزش حرفهاي بايد پشت خط نشيني را تجربه ميكرد. التهاب استخواني و آسيب ديدگي در پاي چپ باعث شد تا يائو قوزك پايش را به تيغ جراحان بسپارد. در 18 دسامبر 2005 براي استراحت در 21 مسابقه حاضر نشد، اما دوباره بيشترين راي طرفداران را به خود اختصاص داد.
** 25 امتياز در هر مسابقه در فصل پنجم
سنتر چيني هوستن راكت پنجمين فصل حضور حرفهاياش را به خوبي دنبال كرد تا اين كه خبري مبني بر مصدوميت يائومينگ از ناحيه پاي چپ منتشر شد. آسمانخراش چيني تعطيلات فصل را از دست داد ، اما خود را براي المپيك 2008 آماده كرد و در تيم ملي چين درخشيد.
در سوم مارچ 2008 مينگ در چين عمل جراحي موفقي را پشت سر گذاشت و پس از چهار ماه استراحت به ميادين بازگشت و توانست فصل ششم را با 55 پيكار و كسب 22 امتياز در هر مسابقه به پايان برساند. پس از فصل 5ـ 2004 يائومينگ توانست نخستين فصل كاملش را با 72 مسابقه پشت سر بگذارد. يائو مينگ مسابقهها را يكي پس از ديگري پشت سر مي گذاشت كه پس از پيروزي 100 بر 92 در مرحله دوم پلي آف كنفرانس غرب برابر ليكرز از ناحيه قوزك پا دچار آسيب ديدگي شد. يائو مينگ درباره آسيب ديدگي اش گفت: "نيازي به جراحي ندارم و به زودي به ميدان باز مي گردم، اما پس از مدتي تهديد آميز بودن آسيب ديدگي مشخص شد."
** جولاي 2009، ماه روشن شدن وضعيت يائومينگ
در جولاي 2009 يائومينگ آسيب ديدگي را با دكترش در ميان گذاشت، عمل جراحي براي ترميم استخوان يائومينگ باعث شد تا سنتر چين فصل 10 ـ 2009 را بازي نكند.
در فصل 11 ـ 2010 كادر فني هوستون راكت تصميم گرفتند تنها 24 دقيقه در هر مسابقه از يائو استفاده كنند. اين تصميم براي حفظ شرايط بدني سنتر چيني بود. در 16 دسامبر 2010 خبري منتشر شد كه قوزك پاي چپ آسمان خراش چيني دوباره آسيب ديده است كه به مصدوميت گذشته اش مربوط ميشود.
** مصدوم، اما محبوب بسكتبال دوستان
در ژانويه 2011 در نهمين فصل حضورش براي هشتمين بار با راي مردم بهترين سنتر كنفرانس غرب شد، محبوبيت او با افزايش آسيب ديدگياش بيشتر ميشد و همچنان نامش بر سر زبان بسكتبال دوستان بود.
** زندگي مشترك
يائومينگ در 17 سالگي اولين و آخرين دختري را كه ديده بود، براي زندگي مشترك انتخاب كرد. دختري بسكتباليست كه در ابتدا به يائو علاقه اي نداشت، اما هديه جالب يائومينگ بالاخره او را به وي نزديك كرد. سنتر چيني تمامي نشانهها و لباسهاي المپيك 2000 را جمع كرده بود و به «يي لي» هديه داد، همين هديه كوچك باعث شد، اين دختر بسكتباليست، يائومينگ را به عنوان همسرش انتخاب كند. رابطه «يي لي» و يائومينگ در المپيك 2004 رسانهاي شد و اين دو در 6 آگوست 2007 با يكديگر ازدواج كردند.
21 مي 2010 يائومينگ فرزند دخترش را «امي» نام گذاشت. اين دختر در هوستون آمريكا به دنيا آمد.
** يائو مينگ بر روي قوطي نوشابه
يائومينگ نخستين ورزشكار چيني بود كه در دوران ورزش حرفهاي اش توانست درآمد و شهرت منحصر به فردي به دست بياورد. در سال 2008 درآمدي نزديك به 51 ميليون دلار داشت . قرار دادهاي تبليغاتي يائو با شركت «نايكي» به شهرت او افزود. پس از «نايكي» يائومينگ با «ريباك» قرار داد همكاري امضا كرد.
پپسي، كوكاكولا ، مك دونالد و اپل ديگر برندهايي بودند كه يائومينگ در آنها حضور داشت. شايد قرار گرفت عكس اين سنتر چيني بر روي قوطي هاي نوشابه كوكاكولا براي هيچ ورزشكار ديگري اتفاق نيفتد.
** ورزشكاري قدرتمند و هم وطني مهربان
در سپتامبر 2007 در مزايده اي شركت كرد كه براي حمايت از كودكان چيني محروم از مزاياي اجتماعي 965 هزار دلار در پي داشت. پس از زلزله سال 2008 با بزرگان چين همچون «جكي چان» همكاري كرد تا به خسارت ديدگان كمك كند. يائومينگ براي بازسازي ساختمانها و مدارس نزديك به دو ميليون دلار هزينه كرد.
** خبري بد براي خاطرات جواني يائومينگ
در 19 جولاي 2009 يائومينگ متوجه شد كه تيم شانگهاي شاركز چين به دليل مشكل مالي توانايي حضور در ليگ چين را ندارد و از بسكتبال حرفهاي كنار كشيده است.
** كفشهاي بزرگ، آويزان بر روي ديوار
امروز پاهاي بزرگ و قدرتمند يائومينگ ديگر توانايي نگاه داشتن قامت استوار او را ندارند.
اين ستاره بسكتبال آسيا به جايي رسيده كه آرزوي هر بسكتباليستي است. آسمانخراش چيني به پايان دوران طلايي اش البته در ميدان مسابقه رسيده است. يائو شايد ديگر توپ به دست نشود، اما همچنان بهترين و پرطرفدارترين خواهد بود. كفشهاي بزرگ اين ورزشكار چيني آويزان خواهد شد، اما شايد ديگر يائومينگ ديگري از آسيا ظهور نكند تا جاي ستاره بسكتبال دنياي شرق را در ميدانهاي غربي پر كند. از امروز هيچ توپ بسكتبالي شانس قرار گرفتن در دستتان پر قدرت «يائومينگ» را نخواهد داشت.
حالا پس از اسطوره لاجوردي پوشان فوتبال دنيا نوبت سرخ پوشان بسكتبال دنيا است تا با يك اسطوره خداحافظي كنند.
گزارش از خبرنگار ايسنا، عنايتالله حسينيان